ITMA 2019: Geen schering en inslag

Een van de betere beurzen van het voorbije jaar was ongetwijfeld de vierjaarlijkse textieltechnologiebeurs Itma, waar Belgen nog steeds het verschil maken met hun technologie.

Trefwoorden: #BMSVision, #ITMA, #Picanol, #QMatex, #technology, #textile, #trade fair, #Vandewiele

ENGINEERINGNET.BE - Weefmachinebouwer Vandewiele (Marke) zit al een tijdje op het digitaliseringspad. CEO Charles Beauduin streeft naar de volledig 'verbonden' fabriek waar elke machine met de volgende praat. “De fabriek moet één machine worden” die ook communiceert met de verkopers en de leveranciers. De hele communicatieketen, van tekening tot product, loopt via zijn TexConnect.

Wil je alles digitaal aansturen, dan heb je digitale motoren nodig. Beauduin herinnert zich de vakbeurs in Birmingham in 2003. “Toen hadden we minder dan 50 elektrische servomotoren op de stand. Vandaag hebben we er 20.000 op deze stand alone.” Hij verwacht een cumulatieve groei van 45% per jaar voor deze technologie. Het bedrijf bouwt motoren in China met Chinese componenten. Maar er is meer. De machinebouwer werkt samen met VUB, KUL, WTCB,… en zet het traditionele weven op zijn kop.

Klassiek weven heeft zowel 'ketting' als 'inslag'. Vandewiele ontwikkelde een weefgetouw zonder schering dat een totale revolutie in de industrie zou moeten inluiden. Het bedrijf, dat 3.000 medewerkers telt, heeft ook fabrieken in China. Elke productgroep wordt op één locatie geproduceerd. Het is dan ook niet eenvoudig om 'wereldwijd' te werken in tijden van handelsoorlogen. "Amerikaanse tarieven op producten uit China (25% 'nationale veiligheid'-belastingen) wegen ook op onze klanten," zei Beauduin.

Hij wijst op Iran, een traditionele partner in tapijtweven, dat nu volledig is stilgelegd. “Machinebouw is een cyclische gebeurtenis. Het ging tien jaar goed.” En in bepaalde markten, zoals de Verenigde Staten, gaat het nog steeds goed. Wel verwacht hij een omzetdaling. Hoeveel? “In 2007-2009 verloren we 45% van de omzet.” Wordt het nu zoveel? Een paar maanden later is het bedrijf van plan om te herstructureren.

Beauduin gelooft intussen sterk in de vrije markt. “China speelt een leidende rol. Het is ook perfect mogelijk voor Europese bedrijven om daar een markt te creëren.” Octrooien helpen. “Dat zou ik ook graag op software terugzien. Patenteren of niet, het is altijd een keuze. Je moet hoe dan ook voorop blijven lopen.”

Digitalisering “De wereldwijde vraag naar digitalisering is groot. De digitalisering is trouwens nog maar net begonnen", zegt Luc Tack, CEO bij Picanol in Ieper, die er daarom voor pleit om snel door te gaan met 5G. Dat moet er zo snel mogelijk komen, niet alleen voor de pure functionaliteit daarvan technologie "maar ook voor de perceptie."

Het was toen nog niet helemaal duidelijk dat een nieuw kabinet rond Oud en Nieuw nog niet op de agenda stond. Op de beurs, enkele weken nadat Picanol zijn 100.000ste luchtweefgetouw had afgeleverd, toonde het zijn nieuwe OmniPlus-i luchtgetouwplatform: sneller, aanraakscherm, intuïtief, slim chatten, minder verlies, efficiënter luchtverbruik. Ongeveer om de zeven jaar is er een machineplatformwissel. Tussendoor zijn er upgrades.

“Itma, om de vier jaar, zijn onze Olympische Spelen. Daar hebben we vier jaar voor getraind.” Picanol dekte op de beurs de breedte van de textielmarkt met een tiental machines. Picanol heeft metaalbewerker Melotte onder zijn vleugels die al enkele jaren 3D-printen in metaal doet. “We kennen de mogelijkheden van 3D-printen. Maar vergis je niet.” Elke technologie creëert zijn eigen uitdagingen. Het bedrijf is ook geen onbekende in kunstmatige intelligentie.

“De Chinezen kopiëren onze machines al meer dan twintig jaar. Voor ons is dit een kans om te laten zien dat we beter zijn”, zegt Tack, wijzend op een portfolio van meer dan 800 patenten. “Ze bieden wel bescherming. Zo hebben we kopieermachines al uitgedaagd en machines van de beurs in China laten halen.”

Visie en slimme data BMSvision, dat tot 2008 onderdeel was van Barco maar nu eigendom is van het Italiaanse Savio, bouwt zelflerende camerasystemen die in-line stoffen inspecteren, weeffouten (ketting-, inslag- en puntfouten) identificeren, snijlijnen traceren ,... Bij teveel fouten kan het systeem de machine uitschakelen. Het Kortrijkse bedrijf valt echter vooral op door zijn Manufacturing Execution Systems (MES), waarmee het niet alleen actief is in textiel, maar ook in kunststoffen en farmaceutica.

Het presenteerde mobiele, draadloze oplossingen die data uit het productiepark zuigen om deze overzichtelijk en in bruikbare informatie (efficiëntie, kwaliteit, energieverbruik, etc.) op tablet of smartphone weer te geven. De MES draait op Oracle en SQL Server. Nieuw waren de MyMES-app voor iOS en Android met een cockpit, die productiegegevens uitzet tegen KPI's, en de alarmmodule. Een slimme armband roept de machinist naar de machine die zijn aandacht nodig heeft.

“Wij leveren turnkey op en besteden niets uit. We produceren onze hard- en software zelf”, zegt gedelegeerd bestuurder Johan Schepens. Er zijn alleen problemen met Turkije. Al het andere zijn groeimarkten. Immers, wanneer het moeilijker wordt in de industrie, wordt het bestaande machinepark geoptimaliseerd en vindt de klant de weg naar Kortrijk.

Maatwerk en… bouwen “Vier jaar geleden zijn we begonnen met het bouwen van machines op maat”, zegt Henk Lambrecht (45), CEO van QMatex uit Harelbeke. Het bedrijf gebruikt basiscomponenten die het op de markt vindt. Een eerste klant vond het in Lyon (geweven zijdefluweel).

Sindsdien zijn er projecten geweest in China, India, Marokko en in eigen land. In de VS liep het een project voor biomedisch textiel rond stents. “Wij ontwerpen, programmeren, assembleren en starten met ons op.” Voor dit soort maatwerkmachines draagt ​​de klant zelf het risico. Dit gaat meestal met een complexe stof… en betaalt dus een voorschot. “We combineren mechanica met snelle besturing”, zegt de werktuigbouwkundige die de textielmicrobe van thuis kreeg.

Zijn vader (82) had een eigen weverij. “We gaan steeds meer richting IoT. Efficiëntie, opvolging,…” Er werd bouwgrond aangekocht van Evolis in Kortrijk. De bouw, een investering van 3 tot 4 miljoen euro, start dit jaar. Inmiddels maakt het bedrijf met zeven mensen ruim 2 miljoen euro omzet. Vooruitkijkend hoopt Lambrecht het komende decennium te groeien naar twintig mensen en een bedrijf “waar innovatie een gewoonte is”.

“We moeten steeds meer op maat werken, want er wordt gekopieerd”, zegt Wim Matthys, CEO bij Matthys uit Waregem, dat 80% van de omzet in textiel voor zijn rekening neemt met wikkelmachines, snijmachines en transport bruggen,… Dochteronderneming Motiv (een fusie medio 2018 van Evilo en Elektro Industrie Van de Velde) is gespecialiseerd in spoel- en spoelmolens, maar verzorgt ook alle elektronica binnen de groep. Een derde vestiging is MGC Subcontracting, gespecialiseerd in het maken van rollen, metaal- en kunststofverwerking.

“Vorig jaar (in 2018) hebben we de grootste omzet ooit behaald en die gaan we overtreffen.” Er is een bouwaanvraag ingediend voor een montagehal van 4.500 m² die ze medio 2020 op de huidige locatie willen bouwen. De groep telt 120 medewerkers, van wie 35 ingenieurs of één op de vier, en realiseert een omzet van 19 miljoen euro. Ongeveer 40 tot 45% van de omzet wordt gevonden bij Belgische klanten.

Technisch geotextiel en non-wovens (ruim 30% van de omzet) hebben hierin een belangrijk aandeel. “De toekomst is automatisering. Denk aan het opzetten van klossen op de krielen. De cobots komen eraan!” Hij hoopte zo ongeveer het eerste grote cobotcontract binnen te hebben. Matthys hoopt verticaal te integreren om zoveel mogelijk in eigen beheer te kunnen doen en groeien. "Het grootste probleem is het vinden van het personeel." In het voorjaar nam het bedrijf een HR-manager aan.

Niche Cretes (Valtech Group) heeft van oudsher vlasmachines gebouwd. Ook hennepmachines voor composiettoepassingen worden al twintig jaar gebruikt. Hennepvezels kunnen wel drie meter lang zijn. "We willen een hennepvezel maken die als vlas kan worden verwerkt." Hiervoor moet de hennep correct geoogst en georiënteerd aangeleverd worden.

"In België is het echter moeilijk om een ​​teeltvergunning te krijgen." Cretes heeft onlangs een grote installatie opgeleverd aan Litouwen. Het feit dat Cannabidiol (CBD of medicinale hennep) een boost krijgt, kan een verschil maken. Overigens ook voor een zusterbedrijf, Union, dat tegenwoordig vlasoogstmachines, slijtmachines, keerers en rondebalenpersen bouwt.

Onderzoek “Je moet ingenieurs durven vrij te laten. Anders kom je niet vooruit”, zegt Dieter Wittouck, CEO van zusterbedrijf Valvan Baling Systems. Het bedrijf, dat machines bouwt voor het comprimeren en verpakken van vezels, heeft een sorteerinstallatie ontwikkeld voor niet-rewearable tweedehands kleding die het type vezel herkent met behulp van NIR (near-infrarood) en een zelflerend algoritme. Ze spreken van Fibersort, naar de naam van het achterliggende Europese onderzoeksproject. Twee ingenieurs hebben er een jaar aan gewerkt. "We hebben al acht machines verkocht, waarvan vijf in China."

Hammer-IMS, een spin-off van de KULeuven, heeft een technologie ontwikkeld om materialen zeer nauwkeurig en contactloos te meten. IMS staat dan ook voor Industrial Inline Measurement Solution. Het bedrijf gebruikt millimetergolven (M-stralen) om diktes en gewichten van materialen te meten: kunststof extrusies, papier maar ook weefsels, coatings op textiel. De technologie is in sommige markten een duurzamer alternatief voor nucleaire oplossingen en is soms te snel voor laser omdat ze ook meet over kleur, niet-transparante en dikke materialen.

"Millimetergolftechnologie is minder complex dan röntgenstraling en kan ook zeer dikke materialen meten", zegt algemeen directeur en medeoprichter Noël Deferm (34), een elektronica-ingenieur. Bovendien is het hiermee ook mogelijk om de chemische samenstelling van een materiaal af te leiden. “Maar we houden de focus.” LRM en het Gemma Frisius-fonds investeerden in de starter. Op de beurs stond een gele demo automaat bij het Duitse Dilo. In een brug over een lopende band worden meerdere sensoren geplaatst die de productie scannen en realtime kwaliteitscontrole garanderen.

“Zorg dat je beter bent”, zei Luc Beyne van Machinebouw Tanghe uit Deerlijk. Het bedrijf bouwt en exporteert afwerkingsmachines: afwerking, snijden, vouwen, verpakken van tapijt. Innovatie wordt primair gedaan voor de Europese markt. “Durf te complex te zijn voor de concurrentie, uit China bijvoorbeeld.” Een keuze voor flexibele machines met een overvloed aan parameters en instelmogelijkheden, in plaats van patenten. “Onze kennis zit in de onzichtbare PLC happenings.” Het is nu crisis. “We zitten in de overlevingsmodus.”

Duurzamer “Als je twee weken, vier weken of twee maanden kunt maken…” glimlachte Technology Manager Stefan Vandendijk bij Purolator Engineered Filtration Products uit Sprimont (Luik). Het bedrijf produceert roestvrijstalen filters die onder meer voorkomen dat draaiende platen (bij de extrusie van kunststof- en cellulosevezels) verstoppen.

Ze moeten echter regelmatig worden vervangen. Maar als je de stoptijd kunt verbeteren… Het produceert ook filters die worden gebruikt bij de productie van hoogwaardige folie, bijvoorbeeld voor de verpakkingsindustrie. En in de petrochemische industrie zijn hun heetgasfilters een alternatief voor keramische versies die nu al durven breken. Vroeger was het Bekaert Advanced Filtration en sinds eind 2017 onderdeel van Parker Hannifin.

Groz-Beckert in Deerlijk (tot mei 2015 Bekaert Carding Solutions) bouwt componenten voor kaardmachines voor de groeiende non-woven markt. Er wordt nog steeds grondstof aangekocht bij Bekaert. Er komt ronde koolstofstaaldraad binnen. Deze wordt koudgewalst, waarna er stukjes uit worden geponst om de tanddraad te verkrijgen. Na uitharding wordt het op spoelen van ongeveer 50 kg gewikkeld en in voorraad gelegd. “Er zijn maar liefst 500 verschillende types, afhankelijk van de toepassing, de snelheden, de machinemerken,…” zegt gedelegeerd bestuurder Jos Vancoppernolle.

Deze draad wordt uiteindelijk heel precies op de cilinders van klantfabrikanten gewikkeld. De afgelopen vier jaar zijn er zeven cijfers geïnvesteerd in bestaande en nieuwe machines en installaties. “We gaan voor hoge kwaliteit.” Op de beurs werd een draad gebruikt waarvan alleen de tand en niet de voet is gehard. In het verleden (met gas en vlam) is de draad geoxideerd. Nu met inductie en onder beschermde atmosfeer is er geen oxidatie meer.

Dus geen nabehandeling. De gepatenteerde technologie bepaalt nauwkeuriger hoe diep en hoe hard er wordt uitgehard. De vorm van de tanden garandeert bovendien tot 30% meer output op de machine van de klant, meent Vancoppernolle. De draad heeft minder massa. Er is minder energie nodig om de cilinders draaiende te houden. “Wij gaan zorgvuldig om met IP.”

Sneller Gilbos (Herdersem bij Aalst), dat machines bouwt die tapijtgarens produceren, ontwikkelde een revolutionair proces voor het twisten van tapijtgarens. Met 450 m/minuut doet hij dat tien tot twintig keer sneller dan andere. Met perslucht. Dit twistproces, direct vanaf de extrusiespoelen, verloopt met dezelfde processnelheid als de warmte-instelling.

“Zo kunnen we beide tot één koppelen, zodat we een processtap uit de productie kunnen halen”, legt Erik Gilbos, derde generatie in het familiebedrijf, uit. De SmarTwist werd vier jaar geleden voor het eerst getoond. Nu is het al geïndustrialiseerd bij een aantal Amerikaanse klanten. Downstream vereist het wel optimalisatie van een aantal parameters. In feite vereist het ook de ontwikkeling van een ander product, een ander tapijt.

Het geproduceerde garen is 'minder perfect', maar het is consistent in die imperfectie. De machine verbruikt ook de helft van de energie. Het von Karman Instituut hielp daarbij. Gilbos ontwikkelde een eigen Industry 4.0 softwareplatform (netwerken, benchmarking, zelfmonitoring en zelflerend). Twintig jaar geleden verkocht het bedrijf een kwart van zijn productie in West-Vlaanderen. Heel Europa vertegenwoordigt vandaag amper 5%.

“Een thuismarkt is cruciaal.” De VS is vandaag de grootste markt en daarna Azië. Normaal gesproken omvat dat Turkije en Iran ... maar niet meer, dus. Concurrenten ontstaan ​​in Azië en het Midden-Oosten. “De markt staat op een slecht punt. Het is cyclisch, maar je went er nooit aan", zegt Gilbos. "We gaan aan het begin van zo'n cyclus naar beneden, maar we zijn ook de eersten die eruit komen."

Het bedrijf diversifieert en levert plaatbewerking, verspaning en oppervlaktebehandeling aan derden. Onlangs investeerde het in zijn productieapparatuur. Als geïntegreerd bedrijf maakt het zijn onderdelen zelf, werkt het modulair, ontwerpt het voor fabricage en onderhoudbaarheid, ... "Met een M6-inbussleutel kan 95% van onze nieuwe machine worden gedemonteerd." Door Luc De Smet

Lees ook: Belgische textielinnovaties winnen prijzen

Wij geven het nieuws voor je aan

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit uw sector.

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van alle industriële en technische ontwikkelingen.

Wij sturen geen spam. Lees ons privacybeleid voor meer informatie. Door je te registreren ga je akkoord met de voorwaarden.